Hoeveel democratische processen kun je opnoemen? Hoeveel spelen er zich af in jouw directe omgeving? Weet je waarop je allemaal invloed kunt hebben?

Waarschijnlijk vragen die je niet zomaar kunt beantwoorden. Nou ja, een paar wel. Zoals landelijke en gemeentelijke verkiezingen. Maar democratie, waarbij de stem van iedereen invloed heeft en waaraan iedereen mee kan doen, is meer dan dat. Naast die ‘representatieve’ democratie, zijn er ook veel vormen van ‘participatieve’ democratie.

Misschien heb je wel eens gehoord van G1000, e-democratie of buurtbudgetten. Dat zijn lokale methodes en processen die ook een deel vormen van ons democratische systeem.

Een G1000 bijeenkomst brengt mensen samen om de belangrijkste onderwerpen in een gemeente te inventariseren en vervolgens te agenderen. Bewoners van zo’n gemeente hebben daardoor invloed op welke onderwerpen aandacht gaan krijgen (van de gemeente maar soms ook van een andere organisatie).

E-democratie maakt het mogelijk om mensen online te laten meepraten en meebeslissen. Ze hoeven dus niet fysiek ergens aanwezig te zijn (wat om uiteenlopende redenen de voorkeur kan hebben). Verschillende online tools laten inmiddels zien dat bijvoorbeeld de uitvoering van lokale ideeën tot stand komen met behulp van de mensen die er wonen.

Buurtbudgetten geven mensen de kans om de besteding van geld in hun wijk te beïnvloeden. Onze eigen werkwijze Buurttender geeft daarvoor zelfs een concreet stappenplan zodat de inwoners van een buurt echt zelf regie kunnen nemen.

Wie weet hiervan?

Maar weten al die bewoners dat? Weten jouw buren wanneer ze hun stem kunnen laten horen? En over welke onderwerpen het dan gaat?

Als niet iedereen die mee wil doen, ook mee kan doen; als alleen een deel van de buurt op de hoogte is? Is het dan wel zo democratisch? Hebben we dan wel een goed beeld van wat mensen echt willen of nodig hebben?

Democratie en diversiteit gaat over het creëren van mogelijkheden voor beïnvloeding voor iedereen: mogelijkheden om mee te doen aan het (lokale) democratische proces.

En dat begint erbij dat mensen op de hoogte moeten zijn. En vervolgens dat ze actie kunnen ondernemen.

In veel gevallen is het niet ingewikkeld om dat te bereiken. Maar kijk je even voorbij de mensen die goed ter been zijn, voldoende tijd hebben, Nederlands verstaan en lezen of zonder aarzelen hun stem laten horen, dan wordt het al wat ingewikkelder.

Hoe bereik je iedereen?

Dat is afhankelijk van het project en van de wijk waarin het zich afspeelt. Zelf vind ik projecten of activiteiten die te maken hebben met ‘agenda setting’ interessant als beginpunt. Namelijk dat mensen kunnen zeggen wat prioriteit heeft en welke punten op een agenda moeten komen.

Ik gebruik het als voorbeeld om te laten zien op welke laagdrempelige manier mensen invloed kunnen hebben:

Het beïnvloeden van een uiteindelijk besluit begint bij het beïnvloeden van een agenda. Dat kan de agenda zijn van de activiteiten-commissie van het buurthuis (bijv. meer vraag naar activiteiten voor ouderen of juist voor jongeren) of de agenda van de gemeenteraad (meer budget voor groen en recreatie, of juist meer voor eenzaamheidsbestrijding).

De mensen die gebruik maken van bijvoorbeeld recreatiegroen of buurthuis activiteiten, moeten zich daarover kunnen uitspreken. Maar ook mensen die er nog niet bij betrokken zijn. Want zij kunnen juist zeggen waar nog meer behoefte aan is of wat noodzakelijk is.

Inclusief en dus divers

Om erachter te komen wat dus echt op de agenda moet komen, is het belangrijk om een brede groep mensen aan het woord te laten. Mensen met

• Een drukke baan en weinig tijd,
• Verschillende interesses,
• Veel tijd,
• Verschillende achtergronden,
• diverse behoeftes.
• etc.

Wie dat precies zijn, is iets om per wijk uit te vinden. En hoe je ze bereikt ook. Want iemand met een drukke baan die geen Nederlands spreekt, wil op een andere manier informatie krijgen dan iemand met groene vingers die door pensionering veel tijd heeft en wel de taal spreekt. En ook wat betreft onderwerpen is de laatste persoon natuurlijk gemakkelijker bereikbaar als het gaat om zaken in het openbaar groen.

Daarnaast is het belangrijk dat mensen zich op hun gemak voelen. En dat ze vertrouwen hebben in wat er gaat gebeuren. En dat locaties toegankelijk zijn voor rolstoelen en kinderwagens en dat websites lees- of hoorbaar zijn.

Flink wat om rekening mee te houden

Ja, het kost meer tijd om iedereen te bereiken. Daar moet je als buurtinitiatief rekening mee houden maar zeker ook als gemeente. Meer tijd is meer geld. Maar het gaat wel om onze democratie! Dus het is wat waard.

Juist met al die kleine en grote vormen, op lokaal en nationaal niveau, is het nodig heel erg goed stil te staan bij de vraag hoe iedereen bereikt wordt.

– – – – –

In onze verschillende workshops over ‘Democratie en Diversiteit’ gaan we dieper in op inclusiviteit, communicatie en de rol die jij speelt in een wijk als bewoner of vanuit de gemeente (ambtenaar/bestuurder/raadslid) .

En dan is er nog nieuws! Binnenkort kun je je inschrijven voor een lokale bijeenkomst die is gebaseerd op de documentaire “Terug naar de Akbarstraat” die eind januari werd uitgezonden door de NPO.

We werken hierin samen met de makers van de documentaire en gaan in op de vraag: ‘Hoe leven we samen in een buurt, zodat iedereen zich van waarde voelt?’

Zal ik je op de hoogte houden? Stuur een berichtje naar info@urbanvillagers.org

Fijne dag! Fenneke